Bài “Trao duyên” trong tác phẩm “Đoạn trường tân thanh” của Nguyễn Du, nói về một câu chuyện đầy bi kịch, thật không thể tưởng tượng nổi. Dưới ngòi bút của Nguyễn Du, đoạn “Trao duyên” thể hiện cái bi thương sâu sắc của Thúy Kiều khi phải dứt lòng trao lại tình yêu đầu tiên cho em gái của mình, Thúy Vân. Cảnh này không phải là một cảnh trao duyên như trong những bài ca dao mộng mơ đâu, mà là một cảnh trao duyên đầy đau đớn và xót xa.
Chắc ai cũng biết, Kiều trước đây có một mối tình rất sâu nặng với Kim Trọng, nhưng rồi gia đình gặp nạn, Thúy Kiều phải hy sinh tình yêu của mình để lo cho cha. Nỗi đau này không dễ gì mà ai hiểu được, cứ như là phải cắt đi một phần của mình vậy. Đoạn “Trao duyên” không chỉ nói về việc Kiều trao duyên cho Thúy Vân, mà còn là một lời nhờ cậy đầy nỗi đau khổ. Những lời Kiều nói ra, từng câu, từng chữ như xé nát tim người đọc.
Chuyện bắt đầu từ đâu? Cái bi kịch này bắt nguồn từ những bất hạnh trong gia đình Kiều. Khi cha mẹ Kiều bị giam cầm, cô phải bán mình để chuộc cha. Trong khi đó, tình yêu của Kiều với Kim Trọng đang đơm hoa kết trái, nhưng vì hoàn cảnh, Kiều không thể giữ lại tình yêu đó. Tình yêu của Kiều với Kim Trọng giờ chỉ còn là một kỷ niệm buồn, không thể thực hiện được vì quá nhiều ràng buộc.
Tại sao lại là “Trao duyên”? Trong cái xã hội ấy, phận nữ nhi như Kiều, không thể quyết định được vận mệnh của mình. Cô không có quyền được sống theo ý mình, phải chấp nhận hy sinh tình cảm, chịu đựng đau khổ vì gia đình, vì những lý do không thể nói ra. “Trao duyên” ở đây không phải là một hành động tình cảm thông thường, mà là một sự cắt đứt, một sự nhường lại tình yêu cho người khác. Kiều, với trái tim đau đớn, phải nhờ Thúy Vân tiếp tục mối duyên tình của mình.
Người đọc có thể thấy rằng, dù Kiều yêu Kim Trọng đến mức nào, nhưng trong lúc này, cô phải dứt khoát chia tay với mối tình đầu của mình. Những lời nói trong đoạn “Trao duyên” của Kiều như rút ra từ trái tim, là những lời nhờ cậy đầy đau đớn. Kiều không còn cách nào khác ngoài việc nhờ Thúy Vân tiếp tục mối tình dang dở đó. Cô không thể làm gì hơn ngoài việc gửi gắm tình cảm của mình qua lời nhắn nhủ, qua hành động trao duyên ấy.
Vậy giá trị của “Trao duyên” là gì? Đoạn “Trao duyên” không chỉ là một cảnh trong một tác phẩm văn học, mà còn phản ánh nỗi đau, sự hy sinh, và bi kịch tình yêu trong xã hội phong kiến. Nó thể hiện sự chặt đứt giữa tình yêu và trách nhiệm gia đình, giữa tình cảm cá nhân và những yêu cầu xã hội. Kiều phải chấp nhận trao đi tình yêu của mình, nhường lại hạnh phúc của bản thân cho em gái để lo cho gia đình. Đó là sự hy sinh không thể tránh khỏi trong một xã hội đầy bất công đối với người phụ nữ.
Cảnh “Trao duyên” trong “Đoạn trường tân thanh” của Nguyễn Du không chỉ là một cảnh buồn, mà còn là một tác phẩm văn học lớn, phản ánh sâu sắc những đau khổ của con người trong xã hội phong kiến xưa. Dù trải qua bao nhiêu năm tháng, câu chuyện này vẫn còn vẹn nguyên giá trị nhân văn, để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng người đọc.
Tags：[Trao duyên, Đoạn trường tân thanh, Nguyễn Du, phân tích văn học, bi kịch tình yêu, Thúy Kiều, Kim Trọng, văn học cổ điển, Truyện Kiều]
